“Wat ben je hard aan het werk!”

Zomaar een compliment dat je je kind zou kunnen geven. De meeste ouders en leerkrachten zijn zich er ondertussen wel van bewust dat complimenten geven aan kinderen van groot belang is. Maar een goed compliment blijkt zo makkelijk niet te zijn. Ik hoor je denken, zijn er ook foute complimenten dan?

Echt foute complimenten zijn er eigenlijk niet, maar er zijn wel complimenten die meer effect hebben dan andere complimenten op het zelfvertrouwen en zelfbeeld van je kind.
Vooral bij onzekere en faalangstige kinderen zeggen ouders vaak dat ze regelmatig complimenten geven, maar heel vaak zijn dat complimenten waar kinderen onbedoeld wel eens meer druk door kunnen krijgen. We hebben de neiging om kinderen en zelfs volwassenen te complimenteren op prestatie. “Wat een mooie tekening!” “Een 8 voor biologie, wat goed gedaan!” “Wat kan jij hard lopen!” “Ik ben trots op je 9 voor topgrafie” en zo kan ik even door gaan. Natuurlijk zijn dat ook allemaal mooie prestaties.

Het kan alleen wel zo zijn, door regelmatig te zeggen dat hij zijn best moet doen, er een hoop onzekerheid aangewakkerd wordt bij je kind. Want wat wordt er dan precies verwacht van hem? Hoe weet je als kind of je zo voldoende je best doet dat je ouders dat oké vinden? Je best doen is eigenlijk best een relatief begrip.
Ook het waarderen door middel van cijfers bij toetsen blijft een lastig fenomeen. Helaas hangt ons hele schoolsysteem aan elkaar van cijfers en dan zo opgebouwd dat het pas vanaf een 5,5 een voldoende is en bij alles eronder faal je toch maar gewoon. Een dikke afwijzing omdat jij het nog niet kan. En dan mag je hopen dat de leerlingen bedenkt dat hij het nog niet kan, want door het woordje “nog” benadruk je de mogelijkheid tot het wel beheersen van de stof of activiteit. Maar veel vaker roepen kinderen na een zoveelste onvoldoende voor een vak “Ik kan dat ook gewoon niet!” En daarna komt vaak de berusting en soms zelfs het opgeven.

Hoe geef je dan een waardevoller en zinvoller compliment dat het zelfvertrouwen en zelfbeeld laat groeien? Deze complimenten zijn gebaseerd op inzet of groei. “Ik kan het verschil zien met enkele maanden geleden, je bent echt gegroeid in wat je doet!” “Je hebt goed voor ogen wat je wilt, knap dat je daar naar toe werkt!” “Wat ben je geconcentreerd bezig met je tekening!” “Je mag echt tevreden zijn met hoe hard je hiervoor hebt gewerkt!” of “Wat goed dat je elke week traint om beter te worden!” Al deze complimenten belonen de inzet en het doorzettingsvermogen van het kind. Dat zijn mooie eigenschappen voor de rest van het leven van je kind. Weten en zich bewust zijn van hun mooie eigenschappen doet uiteindelijk het zelfvertrouwen groeien en dat laat ze weer steviger in hun schoenen staan.

Ook complimenten op basis van karakter en persoonlijkheid zijn erg krachtig. Je benadrukt dat het kind goed is zoals het is. Een compliment gewoon om wie ze zijn, omdat hij zo zorgzaam is , om haar doorzettingsvermogen, omdat hij zo heerlijk enthousiast is, zo gezellig is of zo energiek is. Je zal zien dat het geven van waardevolle complimenten het zelf vertrouwen van je kind laten groeien en ze een reëel zelfbeeld gaan ontwikkelen.

In de praktijk werk ik regelmatig met kindercoachkaarten waar eigenschappen op staan. Bij al die eigenschappen horen kwaliteiten. Ik zie kinderen en ook tieners letterlijk groeien als ze zich bewust worden van alle mooie kenmerken en eigenschappen die bij hem horen. Ik geef ze complimenten omdat zij die eigenschap bezitten en dat die eigenschap hen maakt tot wie ze zijn! De mooiste versie van zichzelf!

Lees hier ook van alles over in mijn blog over zelfvertrouwen.